E shkuara, e tashmja dhe e ardhmja; Si ka qenë e shkuara për njerëzit me Sindromën Down?

By Qendra Jonathan

Si ka qenë e shkuara për individët me Sindromën Down?

Në fillim të shekullit të 20, legjislacioni u prezantua me një shtim të mijërave njerëzve me çrregullime në të mësuar në institutin e njohur si: Spitali i Qëndrimeve të Gjata. Prindërit ndiheshin të turpëruar nga fëmijët e tyre që kishin çrregullime në të mësuar dhe pa të keq i thonin t’i largonin dhe t’i harronin. Shumë qëndrime publike që ekzistojnë dhe sot burojnë nga politikat e izolimit, të cilat janë vazhduar nga qeveritë pasuese. Në 1944 akti i edukimit mblodhi një proces për të vendosur se cilët fëmijë mund të quheshin të edukueshëm. Fëmijët me Sindromën Down u quajtën të paedukueshëm. Ky klasifikim vendosi që ata ta kalonin jetën e tyre në institucione apo shtëpi me familjet e tyre të cilëve nuk do t’u jepej mbështetje. Në 1971 u shfaq faqja: Shërbime më të Mira për Individët me Aftësi të Kufizuar, e cila vendosi mbylljen e gjatë në spitale dhe pajisjen e shërbimeve në komunitet. Në dy dekadat e fundit të shekullit të fundit legjislacioni u prezantua se njerëzit me çrregullime të të mësuarit kishin të drejtën të merrnin shërbimet e nevojshme dhe të mbështeteshin nga komuniteti i tyre. Kjo përfshinte të drejtën për t’u edukuar në shkollat në zonën ku jetonin.


Si është jeta tani për individët me Sindromën Down?
Në të shkuarën, besohej se ishin shumë gjëra që njerëzit me Sindromën Down nuk mund t’i bënin, kur atyre në fakt nuk i jepej kurrë mundësia ta provonin. Në ditët e sotme këto mundësi kanë qenë shumë të mëdha për individët me Sindromën Down. Gjithësesi ka akoma mënyra dhe punë për t’u bërë përpara se individët me Sindromën Down, si fëmijët ashtu dhe të rriturve t’i jepet mundësia të marrin pjesë plotësisht në çdo aspekt të jetës në komunitet. Aktualisht ata mund të marrin terapi zhvillimi, të foluri, fizioterapi, terapi arti e muzike e shumë lloje të tjera terapish që në një moshë shumë të hershme dhe në vijim për të rritur efikasitetin dhe funksionalitetin e jetës së tyre në familje, grup social e komunitet. Aktualisht fëmijët me Sindromën mund të jenë pjesë e sistemit arsimor në shkolla tipike duke qenë kështu pjesëmarrës me të drejta të plota në shoqërinë edukative përmes ligjit të gjithëpërfshirjes. I gjithë ky investim në moshë të hershme ka bërë që shumë raste të rinjsh me Sindromën Down të jenë funksionalë profesionalisht në një punë të caktuar.


Çfarë premton e ardhmja?

Ekzistojnë shpresa të mira se shërbimet do të vazhdojnë të përmirësohen për individët me Sindromën Down dhe se shoqëria do të përfshihet plotësisht dhe të përqafojnë diversitetin në vend që të dënojnë shumë njerëz me Sindromën Down dhe familjet e tyre duke i përjashtuar nga jeta e tyre sociale. Integrimi i individëve në jetën e shoqërisë përmes kontributit të tyre me aftësitë në fusha të ndryshme praktike si gatimi, shërbimi, kopshtaria, kujdestaria për kafshët, kancelaria, aftësitë muzikore, piktura, aktrimi e shumë të tjera, është tregues i mundësisë së tyre për të qenë aktiv dhe produktiv në shoqëri. Rritja dhe përmirësimi i cilësive të shërbimeve terapeutike ndaj personave me Sindromën Down kanë rritur ndjeshëm edhe aftësitë e tyre sociale sidomos në rritjen e performancës sociale të tyre duke mundësuar efikasitetin e marrëdhënieve të tyre social në mjedisin e një pune apo edhe me një marrëdhënie të mundshme dashurore duke konkluduar me një krijim familjeje ose marrëdhënieje afatgjatë. Projekti i të drejtave ndërkombëtare të njeriut ka qenë i suksesshëm në ndjekjen e kromozomit 21. Ndërsa kërkimet vazhdojnë ende mbi këtë set të vogël gjenesh, shpresohet që e ardhmja do të sjellë një shpjegim më të mirë të individëve me Sindromën Down dhe pse ka arritje të këtyre problemeve mjekësore tek individët me Sindromën Down.

Related: